Sanal Gerçeklik; temelde bir bilgisayarın yarattığı, gerçek gibi görünen sahneler ve nesneler ile kullanıcıyı o çevreye dalmış hissettiren bir ortamdır. Kullanıcı, ekranlı özel gözlükler veya sensörlü eldivenler gibi elektronik cihazlar kullanarak yapay bir üç boyutlu ortamda üst düzey gerçekçilik hissi yaratan bir deneyim yaşayabilir. Kavramın esas uygulanma alanları başta eğlence ve daha sonra eğitim kategorileridir.
Muhtemelen hiçbir zaman Mars’a ya da Jüpiter’e gitmeyecek, köpekbalıkları ya da katil balinalarla yüzmeyecek, kış olimpiyatlarında yarışmacı olarak yer almayacak ya da o çok sevdiğiniz –belki de üyelerinin hepsi ölü olan- rock grubuyla sahnede şarkı söyleyemeyeceksiniz. Fakat sanal gerçeklik verdiği sözü tutarsa, tüm bunları ve hatta daha fazlasını evinizden bile çıkmadan gerçekleştirebilirsiniz.
VR genel olarak iki türe ayrılır: Sürükleyici VR ve metin tabanlı ağ bağlantılı VR. Sürükleyici VR, kişi başını hareket ettirdiğinde kişinin görüşünü değiştirir. Bu türün en basit örneği, 3D gözlükler kullanılarak izlenen 3D bir filmdir. Bir ağaçtan düşen yaprak, izleyicinin tam önündeymiş gibi görünür ya da bir uçurumun üzerinden hızla giden bir arabanın görüntüsü izleyicilere düşme hissi verir. Teknolojik gelişmeler ise artık kullanıcılara bu örneklerin çok daha ötesinde deneyimler sunmaktadır. Metin tabanlı ağ bağlantılı VR ise basitçe internet ve benzeri ağlar içinde kurulan sanal gerçeklik ortamıdır. Okuduğunuz bu site veya uzaktan eğitim sistemi bu VR tipine örnek teşkil eder. Bu yazı, genel anlamda sürükleyici VR üzerine yazılmıştır.
Sanal gerçeklik, günümüzde sanal bir ortamda bir kullanıcının hissettiği ortamı taklit eden gerçekçi görüntüler –birincil amaç görüşü kandırmaktır-, sesler ve diğer hisler oluşturmak için sanal gerçeklik başlıklarını kullanır. Sanal gerçeklik ekipmanı kullanan bir kişi, içinde bulunduğu yapay dünyanın etrafına bakabilir, içinde hareket edebilir ve sanal özellikler ya da nesnelerle etkileşime girebilir. Etki genellikle, gözlerin önünde küçük bir ekrana sahip başa takılan bir ekrandan oluşan VR kulaklıkları tarafından yaratılır. Sanal gerçeklik tipik olarak işitsel ve görüşe yönelik geri bildirimi içerir fakat duyular bunlarla sınırlı kalmak zorunda değildir.
